16 C
Thessaloniki
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήFLASHBACKΚρίση των πυραύλων της Κούβας

Κρίση των πυραύλων της Κούβας

Η κρίση των πυραύλων της Κούβας (Cuban Missile Crisis, όπως έχει καταγραφεί στην δυτική ειδησεογραφία) ήταν ό,τι πιο κοντινό έχει ζήσει η ανθρωπότητα σε μια απευθείας αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων με όπλα πέραν των συμβατικών.

Από τις 14 ως τις 28 Οκτωβρίου του 1962 ο κόσμος έζησε δύο εβδομάδες στο κόκκινο. Με πρωταγωνιστές γνωστούς, αλλά και αγνώστους. Με περιστατικά τόσο επικίνδυνα, που μια λάθος ανάγνωση θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει στο διαβόητο πια «πάτημα του κουμπιού».

Μια αεροφωτογραφία άναψε τη σπίθα: Αντιμέτωποι με τους SS-5
Στις 14 Οκτωβρίου ένα κατασκοπευτικό αεροπλάνο U-2 έκανε την συνηθισμένη πτήση ρουτίνας του πάνω από την Κούβα (αφετηρία το Τέξας, προορισμός το Ορλάντο της Φλόριντα). Ο πιλότος Ρίτσαρντ Χέιζερ παρέδωσε το φιλμ από τις αεροφωτογραφίες και πήγε σπίτι του. Οι ειδικοί που εμφάνισαν το φιλμ αποφάνθηκαν στην αρχή ότι κατέγραψε βάσεις εκτόξευσης πυραύλων SAM-4. Μετά από πιο λεπτομερή εξέταση, τους βρήκαν αρκετά μεγαλύτερους σε μήκος, σχεδόν τριπλάσιους. Η τελική τους εκτίμηση ήταν ότι στο έδαφος της Κούβας βρίσκονταν πλέον επισήμως πύραυλοι εδάφους-αέρος SS-4, οι οποίοι είχαν τέτοιο βεληνεκές (περίπου 1.000 μιλίων) που μπορούσαν να πλήξουν τη Νέα Υόρκη ή την Ουάσιγκτον σε λίγα λεπτά, χωρίς να υπάρχει χρόνος απάντησης.

Η είδηση βρήκε τον Κένεντι στον Λευκό Οίκο, κατά τη διάρκεια του πρωινού του στις 16 Οκτωβρίου. Μία ημέρα αργότερα ο Αμερικανός πρόεδρος έμαθε κι άλλα, πιο συνταρακτικά: Νέες φωτογραφίες κατέγραψαν βάσεις εκτόξευσης πυραύλων SS-5, με διπλάσιο βεληνεκές από τους SS-4. Στην ουσία οι SS-5 μπορούσαν να πλήξουν οποιοδήποτε σημείο του αμερικανικού εδάφους.

Ο Κένεντι ζήτησε να μείνει άκρως απόρρητο το θέμα μέχρι να υπάρξει επιβεβαίωση «πέρα πάσης αμφιβολίας», ωστόσο οι διαρροές στον Τύπο και οι συνεχείς αεροφωτογραφίες, που έδειχναν τις εργασίες να προχωρούν, δεν του άφηναν περιθώρια. Το απόγευμα της 22ης Οκτωβρίου αποφάσισε να απευθύνει διάγγελμα στον Αμερικανικό λαό. Σε δραματικούς τόνους, δεν άφησε την παραμικρή αμφιβολία για το πού βρισκόταν η κατάσταση.

Την ίδια ώρα, βέβαια, που ο Κένεντι απειλούσε μπροστά στην κάμερα, από πίσω συνιστούσε ψυχραιμία. Το τετραήμερο της σιωπής, από τις αεροφωτογραφίες ως το διάγγελμα, είχε απορρίψει τουλάχιστον τρεις εισηγήσεις για έναρξη αεροπορικών επιθέσεων στην Κούβα και ισοπέδωση όλων των εγκαταστάσεων. Αντ’ αυτού, ο Αμερικανός πρόεδρος διέταξε το ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας, ώστε να αποτραπεί οποιαδήποτε παράδοση πολεμικού φορτίου. Στο εξής όλα τα ξένα πλοία που κατευθύνονταν προς την Κούβα θα ελέγχονταν. Ο Αμερικανός υπουργός άμυνας Μακναμάρα επεσήμανε ότι παραπάνω από 20 «ύποπτα» πλοία κατευθύνονταν προς τη ζώνη ναυτικού αποκλεισμού.

Η πίεση μεταφέρθηκε προς την άλλη πλευρά. Τι θα έκανε ο Χρουτσόφ; Αν έδινε εντολή στα πλοία να αρνηθούν τον έλεγχο, η φωτιά θα είχε ανάψει. Οι ΗΠΑ είχαν προειδοποιήσει: Όποιο πλοίο αρνούνταν τον έλεγχο θα βυθιζόταν.

Παρέμβαση του ΟΗΕ και μυστική διπλωματία που κράτησε… μία ημέρα
Την επόμενη ημέρα (23 Οκτωβρίου) αμφότερες οι δύο υπερδυνάμεις τέθηκαν σε ύψιστη πολεμική ετοιμότητα. Όλες οι άδειες των στρατιωτικών ανακλήθηκαν, κινητοποιήθηκαν οι χώρες του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Την ίδια ημέρα έγινε και η πρώτη επίσημη απόπειρα παρέμβασης από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Βιρμανό Ου Θαντ. Ζήτησε να παγώσουν οι εξελίξεις για δύο-τρεις εβδομάδες, και στο διάστημα αυτό να αναστείλει η ΕΣΣΔ τα φορτία της στο νησί και την κατασκευή των βάσεων και οι ΗΠΑ να άρουν τον ναυτικό αποκλεισμό. Ήταν ένα πρώτο σημάδι επαφής, το οποίο απέτυχε μεν (ο Κένεντι απέρριψε την πρόταση), αλλά άφησε μια χαραμάδα αισιοδοξίας ότι η λύση μπορούσε να δοθεί από τη διπλωματία.

Στις 26 Οκτωβρίου καταγράφηκε η πρώτη νηοψία. Το αμερικανικό ναυτικό ερεύνησε το πλοίο Μαρούσα, υπό λιβανέζικη σημαία, το οποίο όμως είχε ναυλωθεί από την ΕΣΣΔ.

Στα αμπάρια βρίσκονταν αυτοκίνητα και τόνοι χαρτιού, τίποτα ύποπτο. Το άφησαν να προχωρήσει. Η διαδικασία κράτησε μερικές ώρες. Η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος για άλλη μια φορά.

Ο Ου Θαντ έστειλε νέα επιστολή στους δύο ηγέτες στις 26 Οκτωβρίου, στην οποία τους έφερνε προ των ευθυνών τους για το ενδεχόμενο μιας ολέθριας ναυμαχίας στον Ατλαντικό. ο Χρουτσόφ απάντησε ότι διέταξε τα σοβιετικά πλοία να παραμείνουν «προσωρινά» εκτός της ζώνης αποκλεισμού. Πριν ακόμα λάβει το επίσημο κείμενο, ο Κένεντι ανταπάντησε ότι όσο τα σοβιετικά πλοία δεν παραβιάζουν τη ζώνη αποκλεισμού, δεν θα τα χτυπήσει.

Η μυστική διπλωματία των δύο ηγετών κράτησε μόλις μία ημέρα. Στις 26 Οκτωβρίου καταγράφηκε μια πρόταση του Σοβιετικού ηγέτη για απόσυρση των πυραύλων από την Κούβα, αλλά με παράλληλη ρητή δέσμευση των ΗΠΑ ότι δεν θα εισβάλλουν. Την επόμενη ημέρα η πρόταση έγινε με κάθε επισημότητα και συμπεριέλαβε κι άλλα σημεία: Οι Σοβιετικοί αποσύρουν τους πυραύλους τους από την Κούβα αν αποσύρουν και οι Αμερικανοί αντίστοιχα όπλα από την Τουρκία. Και οι ΗΠΑ θα δηλώσουν ότι δεν θα εισβάλλουν στην Κούβα, όπως και η ΕΣΣΔ ότι δεν θα εισβάλλει στην Τουρκία.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

- Advertisment -
- Advertisment -spot_img

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ