«Απόδραση» από την οικεία ζώνη λεξιλογίου στην οποία βαδίζουμε καθημερινά, όπου ένας μέσος άνθρωπος χρησιμοποιεί στην καλύτερη περίπτωση 300-400 λέξεις, σχεδιάζεται σε μία «γιάφκα» στη Θεσσαλονίκη.
Την ίδια ώρα στην «καρέκλα του σκηνοθέτη» κάθονται ενήλικες δημιουργοί οι οποίοι χρησιμοποιούν τεχνικές για να αυξήσουν το επίπεδο ευφυίας που έχουν στην εσωτερική τους σκέψη και στη συνέχεια την εκφράζουν στο χαρτί, ενώ τέλος, σε έναν «κήπο» ετερόκλητοι άνθρωποι γίνονται ομάδα και γράφουν συνεργατικά.
Πρόκειται για τρία εκπαιδευτικά προγράμματα που «τρέχουν» αυτήν την περίοδο στη Θεσσαλονίκη και έχουν ως επίκεντρο το λεξιλόγιο, τα οποία είναι η συνέχεια του εκπαιδευτικού προγράμματος «Σε Γνωρίζω από την Όψη», που σχεδιάστηκε για όλα τα σχολεία της ομογένειας και εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας (2023-2024). «Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε ως σκοπό να αυτοπροσδιοριστούν οι έφηβοι μέσα από τη χρήση της καθημερινής γλώσσας με διάφορες τεχνικές. Χρησιμοποίησαν λοιπόν τη γλώσσα για να μιλήσουν για την …πάρτη τους, δηλαδή είχαν πολύ ισχυρό προσωπικό κίνητρο και γι’ αυτό πέτυχαν να γράψουν πολύ βαθιά και ουσιαστικά, ενώ αισθανόταν ότι δεν κάνουν μάθημα», εξηγεί στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η συντονίστρια του προγράμματος Στέλλα Τενεκετζή.
Η ίδια πιστεύει ότι το λεξιλόγιο αποτελεί έναν «καθρέπτη» που αν τον κοιτάξουμε μπορούμε να προσδιορίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, να αντιληφθούμε πού βρισκόμαστε, να συνδεθούμε με τις επιθυμίες και τη δημιουργικότητά μας και να εξελίξουμε τον εαυτό μας. «Μακάρι και τα μαθήματα της γλώσσας να ήταν κεντραρισμένα στο λεξιλόγιο, διότι οι μαθητές θα λειτουργούσαν πολύ καλύτερα, γιατί θα ήξεραν ότι αυτό είναι κάτι που τους συμφέρει. Θα μπορέσαν να μιλήσουν καλύτερα στον τύπο που τους κάνει bullying, στο άτομο που θέλουν να φλερτάρουν… Όμως και οι μεγάλοι θα είχαν μεγαλύτερη άνεση να μιλήσουν στον διευθυντή τους που λειτούργησε άδικα ή στη δουλειά που θέλουν να προσεγγίσουν», είπε χαρακτηριστικά.
Τα τρία νέα προγράμματα που σχεδιάστηκαν αρχίζουν και τελειώνουν στο λεξιλόγιο, η σωστή χρήση του οποίου μπορεί να βελτιώσει την καθημερινότητα των χρηστών.
Από τα γιαπιά των λέξεων στα παλάτια της λογοτεχνίας
Κείμενα αναγνωρισμένων συγγραφέων έρχονται σε αντιπαραβολή με κείμενα διαφορετικού ύφους και σκοπού σε ένα «λογοτεχνικό σαλόνι» που εστιάζει στο λεξιλόγιο, του οποίου η πρώτη θεματική ξεκινά σήμερα στις 7 το απόγευμα στο βιβλιοπωλείο Γιάφκα και θα διαρκέσει ένα μήνα με εβδομαδιαίες συναντήσεις.
«Οι συμμετέχοντες θα δημιουργήσουν τα δικά τους πρωτότυπα κείμενα και θα δούμε ποιες είναι οι αντίστοιχες λέξεις που χρησιμοποίησε κάποιος λογοτέχνης. Σκοπός μας είναι να ανεβάσουμε το …αποθεματικό μας, αφού είναι αποδεδειγμένο ότι με τεχνικές τέτοιου τύπου μπορεί κάποιος να προσεγγίσει τις 3.000 λέξεις από τις περίπου 300 που χρησιμοποιεί καθημερινά ένας μέσος άνθρωπος», εξηγεί η συντονίστρια του προγράμματος, τονίζοντας ότι αν φτάσει κάποιος σε τέτοιο σημείο, αρχίζει να αποκτά σιγουριά και αυτοπεποίθηση διότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του με πιο …πολύχρωμο τρόπο και άρα ισχυροποιείται.
Καρέκλα σκηνοθέτη
Τη σκηνοθεσία της ζωής τους θα κάνουν ευκολότερα οι συμμετέχοντες σε ένα υβριδικό πρόγραμμα το οποίο συνδυάζει τεχνικές εστίασης και αυτόματης γραφής που εντοπίζουν τη δημιουργικότητα και την ενεργοποιούν για να δώσει σχήμα σε ό,τι νιώθουν ασχημάτιστο μέσα τους.
«Το focusing είναι μία τεχνική που σε απομονώνει από το περιβάλλον και εστιάζεις πιο πολύ σ’ αυτό που ακούγεται από μέσα σου. Τη διαδικασία αυτή κάνει η ψυχοθεραπεύτρια Ελπίδα Χατζοπούλου στο χώρο της και αμέσως μετά οι συμμετέχοντες περνάνε στο στάδιο της γραφής και παράγουν κείμενο» είπε η κ. Τενεκετζή.
Πρόκειται για έναν κύκλο έξι δίωρων συναντήσεων που ξεκινά στις 7 Οκτωβρίου και θα πραγματοποιείται ανά 15 ημέρες.
Συνεργατική γραφή
Από μία λευκή κόλλα και ανύπαρκτη θεματολογία, μία ομάδα που δημιουργήθηκε στον εκπαιδευτικό χώρο του Κήπου, ολοκλήρωσε τη διαδικασία και αυτήν τη στιγμή στο τυπογραφείο είναι το συνεργατικό αφήγημα «Καθώς Λιποθυμώ», το οποίο θα παρουσιαστεί στις 19 Οκτωβρίου, μαζί με την παρουσίαση της μεθόδου για τους εκπαιδευτικούς. Την αμέσως επόμενη μέρα θα ξεκινήσει στον ίδιο χώρο ο επόμενος κύκλος Συνεργατικής Γραφής.
«Με τη συνεργατική γραφή στην ουσία εξασκούμαστε στο συνανήκειν και στη συνεργασία, όπου το λεξιλόγιο ανταλλάσσεται με πολύ γρήγορο και απλό τρόπο, γιατί ο προφορικός λόγος -επειδή έχουμε το βίωμα τις επικοινωνίας, είναι ο καλύτερος τρόπος ανταλλαγής», υπογραμμίζει η κ. Τενεκετζή.
Όπως συμπληρώνει, απαραίτητο για να συμβεί αυτό, ήταν να χτιστούν στενές σχέσεις μεταξύ των συμμετεχόντων, κάτι που αποτέλεσε πρόκληση σε μία εποχή που κυριαρχεί ο ατομισμός. «Πρώτα φτιάχτηκαν οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και μετά άρχισε να λειτουργεί το κείμενο. Το μεγάλο όφελος που έχουν οι συμμετέχοντες στη συνεργατική γραφή είναι ότι κερδίζουν σοβαρό χρόνο, διότι η γραφή είναι μια πολύ μοναχική διαδικασία και άρα υποκειμενική. Ενώ τη στιγμή που γράφουμε κάτι και νομίζουμε ότι είναι θαύμα, σε επόμενη φάση μετά από ένα μήνα για παράδειγμα, μας φαίνεται χάλια, αλλά για να αποστασιοποιηθούμε από το κείμενό μας, πρέπει να περάσει αυτός ο μήνας. Όταν όμως έχω έναν ακριβώς δίπλα μου που κάνουμε το ίδιο πράγμα και το μοιραζόμαστε, αυτομάτως αυτός μας λέει “αυτό δε λειτουργεί” ή “αυτό που θες να πεις δεν το ‘πες”», εξηγεί.
Μάλιστα, σύμφωνα με την κ. Τενεκετζή, είναι η πρώτη φορά που μία τέτοια ομάδα συνεργατικής γραφής ολοκληρώνει τη διαδικασία και παρουσιάζει το παραγόμενο κείμενο.