Όπως η άμαξα της Σταχτοπούτας έγινε κολοκύθα όταν το ρολόι χτύπησε δώδεκα, έτσι και η μπασκετομάνα Θεσσαλονίκη μετά το πέρασμα των δεκαετιών 80 και 90 έγινε φτωχομάνα και τα «πριγκιπόπουλα» της πόλης «υπηρέτες».
Τα παιχνίδια ανάμεσα σε Άρη – ΠΑΟΚ ή ΠΑΟΚ – Άρη αποτελούσαν εκείνες τις δεκαετίες τη μητέρα των μαχών. Όχι μόνο για τους φίλους των δύο ομάδων αλλά για κάθε λάτρη του αθλήματος. Οι αναμετρήσεις των δύο μαγνήτιζαν τα βλέμματα όλου του ελληνικού κοινού, που καθόταν στις τηλεοράσεις τους ή πήγαιναν σε σπίτια οικείων τους ώστε να δουν το ντέρμπι της πόλης αλλά και ολόκληρης της χώρας εκείνα τα χρόνια.
Κανείς δε λησμονεί τον Πανελλήνιο, πού ήταν η πρώτη ελληνική ομάδα που εκπροσώπησε τη χώρα το 1958 στη πρώτη μορφή της νυν Euroleague, αλλά και την ΑΕΚ το 1968 που έγινε η πρώτη ομάδα στην Ελλάδα που σήκωσε ευρωπαϊκό τρόπαιο.
Η κίτρινη «αυτοκρατορία»
Ο σύλλογος όμως που έκανε γνωστό το άθλημα της καλαθοσφαίρισης στον ελλαδικό χώρο και έβαλε στα σπίτια μας το άθλημα δεν είναι άλλος από τον «αυτοκράτορα» Άρη.
Οι κίτρινοι κατάφεραν να εκθρονίσουν τον Παναθηναϊκό και να χτίσουν τη δική τους αυτοκρατορία. Οι πράσινοι από τις αρχές του 70 μέχρι τα πρώτα χρόνια του 80 ήταν οι μόνιμοι πρωταθλητές, με τον Ολυμπιακό (1975-76, 1977-78) και τον Άρη (1978-79, 1982-83) να τους σταματούν το σερί πρωταθλημάτων.
Ο ΠΑΟΚ δεν άφησε τον συντοπίτη μόνο του να πρωταγωνιστεί και φώναξε ηχηρό παρών το 1984 όταν νίκησε τον Άρη στον τελικό Κυπέλλου με σκορ 74-70.
Η κόντρα των δύο ομάδων μονοπωλούσε τις δεκαετίες του 80 και 90 το ενδιαφέρον και οι «μάχες» μεταξύ τους ήταν απολαυστικές. Ο Δικέφαλος του βορρά έχτισε ένα θετικό σερί, καθώς από τη σεζόν του 1980 μέχρι 1984 νίκησε 6 φόρες τον Άρη σε εννέα αναμετρήσεις και μια εκ αυτών τον οδήγησε στο πρώτο Κύπελλο Ελλάδος στην ιστορία του (1984).
Η συνέχεια όμως δεν ήταν ανάλογη για τους ασπρόμαυρους. Ο Γιάννης Ιωαννίδης από το 1982, όταν ανέλαβε ξανά την ομάδα μετά το σύντομο πέρασμά του από τη Λάρισα, έψαχνε έναν παίκτη που θα πλαισιώσει ιδανικά τον Γκάλη και θα φτιάξει πάνω τους την ομάδα που ονειρευόταν. Τα στοιχεία που ήθελε τα βρήκε τελικά στο πρόσωπο του Παναγιώτη Γιαννάκη. Και στις 3 Αυγούστου 1984 δημιουργήθηκε ένα από τα καλύτερα δίδυμα της Ευρώπης. Οι δύο άνδρες μεγαλούργησαν με την κίτρινη φανέλα, γράφοντας με χρυσά γράμματα τα ονόματά τους στην ιστορία του συλλόγου.
Ο Άρης παίρνει τα ηνία από τον ΠΑΟΚ στους μεταξύ τους αγώνες, νικώντας τον σε δέκα συνεχόμενα παιχνίδια. Αυτά τα χρόνια οι κίτρινοι κατακτούν 4 πρωταθλήματα και ισάριθμα κύπελλα (1985, 1986, 1987, 1988)
Την επόμενη σεζόν ο Δικέφαλος παίρνει την απόφαση να ενισχυθεί και να σταματήσει να είναι στη σκιά του Άρη. Ο Μπάνε Πρέλεβιτς και ο Μάικ Τζόουνς έρχονται στη Θεσσαλονίκη για να φορέσουν τα ασπρόμαυρα και να σταθούν στο πλευρό του Παναγιώτη Φασούλα.
Στην 4η αγωνιστική του πρωταθλήματος οι δυο ομάδες θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους για πρώτη φορά τη χρονιά 1988-89. Στην ιστορική εκείνη αναμέτρηση ο ΠΑΟΚ βάζει στοπ στις δέκα συνεχόμενες νίκες του συντοπίτη του αλλά και στο μυθικό αήττητο σερί 80 αγώνων, με τον Τζόουνς να πραγματοποιεί εντυπωσιακή εμφάνιση με 30 πόντους και 14 ριμπάουντ. Ο Πρέλεβιτς παρακολούθησε την αναμέτρηση με πολιτικά καθώς σε πρώτη φάση είχε δικαίωμα συμμετοχής μόνο στα ευρωπαϊκά παιχνίδια. Η τριάδα Φασούλα, Πρέλεβιτς, Τζόουνς δεν «ευτύχησε» για πολύ, αφού έναν χρόνο αργότερα ο Αμερικανός κάνει το βήμα πηγαίνοντας στο αντίπαλο στρατόπεδο, πραγματοποιώντας εξαιρετικές εμφανίσεις στην Ευρώπη με τα κίτρινα, αγωνιζόμενος ως δεύτερος ξένος αφού δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής στο εγχώριο πρωτάθλημα. Το 1990 απελάθηκε από την Ελλάδα εξαιτίας μιας υπόθεσης κατοχής ναρκωτικών.
Ο Άρης δεν πτοήθηκε όμως και συνέχισε το σερί πρωταθλημάτων του μέχρι το 1991 κατακτώντας και δύο κύπελλα (1989, 1990). Την επόμενη χρονιά οι δύο ομάδες μοιράστηκαν τους τίτλους. Ο ΠΑΟΚ κέρδισε το πρωτάθλημα μετά από 23 χρόνια και ο Άρης το Κύπελλο Ελλάδος.
Η σειρά του ΠΑΟΚ
Τα επόμενα χρόνια οι κίτρινοι αποδυναμώνονται. Ο Γκάλης αποχωρεί από την ομάδα 1992 και το 1993 ακολουθεί και ο Γιαννάκης. Από την άλλη ο Δικέφαλος του βορρά ήταν πλέον δυνατός και «αφεντικό» στις μεταξύ τους αναμετρήσεις. Συνεχίζοντας να ενισχύεται σημαντικά ντύνοντας στα ασπρόμαυρα τόσο Πρέντραγκ Στογιάκοβιτς όσο και τον Ευθύμη Ρεντζιά.
Η ήττα του ΠΑΟΚ από τον Άρη στις 4 Οκτωβρίου 1992 με σκορ 56-88, έδωσε το έναυσμα για το ασπρόμαυρο αήττητο σερί νικώντας σε εννέα συνεχόμενα παιχνίδια τους κίτρινους. Χρειάστηκε να περάσουν δυόμισι χρόνια για να νικήσουν οι κίτρινοι ξανά ντέρμπι της πόλης, στις 19/4/95. Την ίδια χρονιά οι ασπρόμαυροι προσθέτουν και το δεύτερο Κύπελλο Ελλάδος στην τροπαιοθήκη τους, κερδίζοντας τους κίτρινους στον ημιτελικό.
Τη σεζόν 1997-98 ο Άρης επιστρέφει στους τίτλους ως κυπελλούχος Ελλάδος. Την αμέσως επόμενη χρονιά (1998-99) οι δύο ομάδες συναντιούνται ξανά στα ημιτελικά του κυπέλλου, με τον ΠΑΟΚ να κερδίζει ξανά τον συντοπίτη του με μια εκκωφαντική εμφάνιση, νικώντας τον με σκορ 83-50. Το τρόπαιο παραμένει στην πόλη αλλά αυτή τη φόρα πηγαίνει στα χέρια του Δικεφάλου του βορρά.
Το ρολόι έδειξε δώδεκα
Από το 2000 και μετά το ντέρμπι της πόλης έχασε το θαυμασμό του φίλαθλου κοινού. Οι δύο ομάδες ταλαιπωρούνται μέχρι και σήμερα με οικονομικά προβλήματα που έθεσαν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα τους. Ο μοναδικός τίτλος που κερδήθηκε από ομάδα της Θεσσαλονίκης μέχρι και σήμερα είναι το Κύπελλο του 2004 από τον Άρη.
Βέβαια το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στην έλλειψη τροπαίων από τις ομάδες της πόλης αλλά κυρίως στην έλλειψη παραγωγής νέων Ελλήνων αθλητών. Η ονομασία της πόλης ως μπασκετομάνα δεν προήρθε μόνο από τους τίτλους, αλλά από τα νέα παιδιά που «ξεπηδούσαν» από τις ακαδημίες των ομάδων. Όχι μόνο από τον Άρη και τον ΠΑΟΚ, αφού και ο Ηρακλής και η Χ.Α.Ν.Θ. έβγαλαν σπουδαίους αθλητές και προπονητές στο χώρο του μπάσκετ.
Η αστερόσκονη που είχε απλωθεί πάνω από την «άμαξα» και τα «πριγκιπόπουλα» χάθηκε με τον ερχομό της νέας χιλιετίας. Όλα άλλαξαν για την μπασκετομάνα Θεσσαλονίκη και για τις ομάδες της.
Τα προβλήματα αντικατέστησαν τις χαρές και η αίγλη των μεταξύ τους αναμετρήσεων λησμονείται με το πέρασμα των χρόνων.
